Yaz mevsiminin başlamasıyla birlikte ülke genelinde etkisini gösteren yüksek sıcaklık ve nem oranları, halk sağlığı için önemli bir tehdit unsuru olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, özellikle ileri yaştaki bireyler ve kronik hastalığı bulunanlar için “sıcak çarpması” riskinin arttığını belirterek, alınacak basit önlemlerle bu tehlikenin önüne geçilebileceğini ifade ediyor.
Vücudun Doğal Denge Mekanizması Bozuluyor
Bir sağlık grubunda görevli İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Devrim Deniz, insan vücudunun normal şartlarda ısı dengesini beyindeki hipotalamus bölgesi tarafından yönetilen bir sistemle (termoregülasyon) sağladığını belirtti. Uzman Doktor Deniz, “Aşırı sıcak ve neme maruz kalındığında vücudun bu doğal klima sistemi yetersiz kalır ve ısı dengesi bozulur. Bu durum, ‘hipertermi’ olarak da bilinen sıcak çarpmasına zemin hazırlar. Zamanında ve doğru müdahale edilmediğinde ise hayati sonuçlar doğurabilecek ciddi bir acil durumdur,” dedi.
Sıcak çarpmasının belirtileri hakkında da bilgi veren Uzm. Dr. Deniz, şu semptomlara dikkat çekti:
- Yüksek ateş
- Bilinçte dalgalanma, sersemlik ve baş dönmesi
- Hızlı nabız ve yüzeysel solunum
- Mide bulantısı, kusma ve kas krampları
Kimler Risk Altında ve Alınması Gereken Önlemler
Sıcak çarpması riskinin toplumun belirli kesimlerinde daha yüksek olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Deniz, “İleri yaştaki bireylerde ve küçük çocuklarda vücudun ısı ayarlama mekanizması daha hassastır. Bununla birlikte, kalp, böbrek gibi kronik rahatsızlıkları olanlar ve bazı psikiyatri ilaçlarını kullanan kişiler de yüksek risk grubundadır,” şeklinde konuştu.
Bu risklere karşı alınması gereken tedbirleri ise şu şekilde sıraladı:
- Planlama: Günlük aktiviteler, hava durumu raporları takip edilerek günün serin saatlerine göre planlanmalıdır.
- Ortam: Güneşin en etkili olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçınılmalı, serin ve havalandırılmış ortamlarda bulunulmalıdır.
- Sıvı Tüketimi: Vücudun su ve elektrolit dengesini korumak için gün boyunca bol miktarda sıvı, özellikle su tüketilmelidir.
Sıcak Çarpması Durumunda İlk Müdahale
Çevremizde birinin sıcak çarpması geçirdiğinden şüphelenildiğinde yapılması gerekenleri de anlatan Uzm. Dr. Deniz, “Kişi derhal sıcak ortamdan uzaklaştırılarak serin bir yere alınmalıdır. Vücut ısısını düşürmek için soğuk duş veya buz kompresi gibi uygulamalar yapılabilir. Eğer kişinin bilinci yerindeyse, su ve mineral kaybını telafi etmek için maden suyu gibi içecekler verilebilir,” dedi. Uzman doktor, bilhassa bilinç durumunda bir bulanıklık veya kötüleşme gözlemlenmesi halinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve durumun profesyonellere bırakılması gerektiğinin altını çizdi.