Her finansal araç bir nominal getiriye sahiptir. Bir finansal araca yatırım yaptığınızda nominal getiriye bakıp değerlendirme yapmak hatalı sonuçlar verebilir. Bundan kaçınmak için reel getirilere bakmak gerekir.  Özellikle bizim gibi yüksek enflasyona sahip ülkelerde bu daha da önem kazanır.   Reel getiri nominal getiriden enflasyon oranı çıkartılarak bulunur. Reel getiri aslında bir yatırım yaptığınızda ödül mü aldığınızı yoksa cezalandırıldığınızı mı ifade eder. Reel getiri pozitif ise tasarruf yapmak ile bir ödül almış olursunuz ve geliriniz artmış olur. Reel getiri negatif ise bir gelir kaybına uğramış olursunuz yani bir nevi tasarruf yaparak cezalandırılmış olursunuz.   Anlaşılacağı üzere reel getirinin pozitif olması bir gelir kazancı ortaya çıkartır, bu durumda iyi ki bu araca yatırım yapmışım dersiniz. Tam tersine reel getiri negatif ise gelir kaybına uğramış olursunuz. Keşke paramı bu araca yatırmasaydım dersiniz. Şüphesiz birikim yapanlar bir gelir kaybına uğramak istemezler.   Peki 2023’de birikimi olanlar yatırım kararlarının sonucunda bir kayba uğradı mı?   Bu soruya cevap vermek için Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2023 Aralık’da yayınladığı finansal araçlarının reel getiri kazançlarına bakalım.   Buna göre 2023 yılı boyunca TL’sini mevduata yatıranlar önemli bir gelir kaybına uğradı. Bu kayıp yüzde 30 civarında. Bu şu anlama geliyor: 2023’de parasını bankada tutanlar ana para ve elde ettikleri faiz geliri ile 12 ay önceye göre yüzde 30 daha az mal ve hizmet satın alabiliyorlar.   Bankaya 2023’de para yatıranlar bırakın ödül almayı cezalandırılmış oldular.   Peki hazine bonosu ve devlet tahvili alanlar kazandı mı? Bu sorunun cevabı hayır, onlar da 2023 yılında gelir kaybına uğradı. Hem de bankaya para yatıranlara göre çok daha fazla, yüzde 53  gibi bir gelir kaybına uğradılar.   Parasını borsada değerlendirenler yaklaşık olarak yüzde 10, dolar alanlar yüzde 5, Euro alanlar da yüzde 2 kayba uğradılar. Dikkat edilirse parasını dövizde tutanların da bir gelir kaybı var ama bu kayıp mevduata ve kamu kağıtları gibi TL cinsinden finansal araçlara göre çok daha az. Eurobond alıp dövizlerini değerlendirenler ise kupon ödemesi aldıkları için  bu kayıplardan kurtuldular.   Bu arada altını unutmayalım. 2023 yılında altına yatırım yapanlar yüzde 10’a yakın bir reel getiri elde ettiler. Bu durumda paralarını hem enflasyona karşı korumuş oldular hem de az da olsa bir reel getiri elde ettiler.   Ez cümle 2023 yılı TL cinsi finansal yatırım araçlarında reel kayıpların yaşandığı bir yıl oldu. TL mevduata veya kamu kağıtlarına parasını yatıranlar üzüldü, dövizde duranlar günü kurtardı, altın tutanlar ise sevindi.   2023’de doğru karar verenler reel getiri elde edebildi. Bu sonuçlar birikimlerimizi neden en doğru biçimde değerlendirmemiz gerektiğini gösteriyor. Aksi takdirde yüksek enflasyon ortamında finansal varlıkların erimesi söz konusu olabilir.