Nöbetçi Eczaneler
İstanbul’da meydana gelen 6,2’lik deprem, unutulmaya yüz tutan deprem gerçeğiyle bir kez daha yüzleşmemizi sağladı. Konutlar ne kadar sağlam, İstanbul depreme ne kadar hazır soruları gündeme geldi…
Deprem elbette tüm dünyanın sorunu. Son 10 yılda dünyada 7 ve üzeri büyüklükteki pek çok deprem meydana geldi. Depremler insanlığa doğanın gücünü hatırlattı, hazırlıksız yakalanmanın bedelini gösterdi.
Dünyadaki büyük depremler
Dünyada yaşanan büyük depremlere bir göz atalım… 2015 yılında meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki Nepal depreminin yıkıcı etkileri oldu. Yaklaşık 9 bin kişi öldü, 22 bin kişi yaralandı. 600 bin bina yıkıldı. Tarihi tapınaklar ve altyapı çöktü; kırsal bölgelerde yardım ulaşımı gecikti.
2016 Ekvador depremi de 7,8 büyüklüğündeydi. Bu depremde 700 kişi hayatını kaybetti, 27 bin kişi yaralandı. Yıkılan bina sayısı 7 bini geçti. Sahil şehirleri ağır hasar gördü; turizm ekonomisi çöktü.
Meksika’da 2017’de meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde 369 kişi öldü, 6 binden fazla kişi yaralandı. Bu depremde yıkılan bina sayısı sadece 40 olarak kayıtlara geçti.
2018 yılında Endonezya 7,5 büyüklüğündeki deprem ile sarsıldı. 4 bin 340 kişi yaşamını yitirdi, 10 binin üzerinde kişi kayboldu. 70 bin bina yıkıldı. Depremin ardından gelen tsunami ve toprak kaymaları, felaketin boyutunu artırdı.
2021 yılında Haiti’de 7,2 büyüklüğünde bir deprem oldu. 2 bin 200 kişi öldü, 12 bin kişi yaralandı, 53 bin bina yıkıldı.
Ölü sayısı dünyanın kat kat üzerinde
Ve 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri… Aynı anda hem Türkiye’deki 11 ili hem de Suriye’yi vuran iki deprem, büyük felakete yol açtı. Merkez üsleri sırasıyla Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 7,8 ve 7,5 büyüklüklerindeki iki depremde can kaybı 53 binin üzerinde oldu. 100 binden fazla kişi yaralandı… En az 160 bin bina yıkıldı. Çürük yapılar ve denetimsiz inşaatlar faciayı tetikledi.
Dünyadaki diğer örneklerle kıyaslandığında bizdeki rakamların yüksekliği dikkat çekiyor… Hem can kaybı hem de yıkılan bina sayısında dünyanın kat kat üstündeyiz…
Artık somut önlemler alma zamanı
23 Nisan’da İstanbul Silivri açıklarında meydana gelen deprem, olası Marmara Depremi’ni yeniden gündemin ilk sıralarına taşıdı. Uzmanlar, Marmara Denizi’nde beklenen 7,4-7,7 büyüklüğündeki olası depremin, çok daha yıkıcı sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulunuyor.
İstanbul’da nüfusun yoğun oluşu ve en önemlisi de riskli yapı stokunun fazlalığı, beklenen depremi daha da korkutucu hale getiriyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, kent nüfusunun yarısı yani yaklaşık 8 milyon kişi, 25 yaş üzeri binalarda oturuyor. 2025 yılı itibarıyla İstanbul’da 8 milyon 70 bin bağımsız bölüm var. Bunun 3 milyon 393 bini 2000 yılı ve öncesinde yapılmış. 1999 depremi öncesi eski yönetmeliklere göre inşa edilen bu binaların depreme karşı ne kadar dayanıklı oldukları meçhul…
Uzmanlar hep söylüyor: “Deprem değil, bina öldürür”. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, İstanbul’da 1,5 milyon riskli bina olduğunu ve acil dönüşmesi gereken 600 bin bağımsız bölüm bulunduğunu açıkladı. Bakanlık, bu kapsamda kentsel dönüşüm çalışmalarına hız verdi.
Olası büyük depreme fazla vakit kalmadı… Acilen riskli binaların dönüşümü hızlandırılmalı, düzenli tatbikatlar yapılmalı, halk eğitimlerle bilinçli hale getirilmeli. En önemlisi de yapı denetimleri sıkılaştırılmalı; imar affı gibi uygulamalardan vazgeçilmeli.
Büyük bir felaketin önüne geçmek için artık İstanbul’un sessiz çığlığına kulak verme zamanı…
