Nöbetçi Eczaneler
Yarın bildiğiniz gibi varlığıyla onur duyduğumuz güzel Cumhuriyetimizin ilan edilmesinin 102. yılını kutlayacağız. Cumhuriyetimiz iyi ki doğdu ve sonsuza kadar İnşallah payidar kalsın. Bu vesileyle, bende bu hafta çok hızlı başladığımız ve geride 4 haftayı bıraktığımız EKONOMİA Sayfamızın genel konularına kısa bir ara verip; siz değerli okuyucularımıza farklı bilgilerle derlediğim özel bir yazı hazırlamak istedim. Aslında zihninizde birçok bildiğiniz tarihin kısa ve akıcı olarak perde arkasını hazırladım size. EKONOMİA yazı diliyle sıkılmadan okuyacağınıza ve sonunda bilgi hazinenize katkı sağlayacağına yürekten inanıyorum. Hadi buyurun başlayalım.
DEVLETLERİN KURULUŞ AMAÇLARINDA VARDIR
Basit bir anlatımla yeni kurulan bir devletin sürekliliğini sağlamak için politik semboller vasıtasıyla ortak bir hafıza ortaya çıkarmak gerekir. Yani aynı ülkede yaşayan ve ortak değerlere sahip bireyleri bir arada tutmak için aralarında güçlü bağlar oluşturmaya yarayan özel günleri sembol haline getirmek hedeflenir. Ülkelerin Meclis, Senato ve Konseyleri tarafından kanunla ilan edilerek resmi hale getirilir. İşte kısaca bunlara Devletlerin Kuruluş Literatürlerinde Ulusal Milli Bayramlar denir. İngilizce karşılığı “Literature on the Foundation of States” olan bu sistem tüm devletlerde vardır.
İLK ULUSAL BAYRAM 23 TEMMUZ’DU
Türk tarihinde II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte kurulan Mecliste her yılın 23 Temmuz’unun ilk ulusal bayram olarak kutlanması için bir karar alınmıştır. 1909’da kabul edilen bir yasayla 23 Temmuz ulusal bayram olarak ilan edilerek kutlanmaya başlanmış ve Osmanlı Devleti’nin çökmesiyle birlikte bu kutlamalara son verilmiştir. 23 Temmuz Osmanlı Devleti’nin Dünya Literatürüne geçen ilk ve tek Resmi Milli Bayramı olarak evrensel kayıtlara geçmiştir. Oldukça ilginç ve bilinmeyen bir bilgidir bu.
23 NİSAN’IN HİKÂYESİ FARKLIDIR MESELA
Doğal olarak, TBMM’nin açılmasıyla birlikte ulusal bayram geleneğimiz de şekillenmeye başlamıştır. Bu konudaki ilk girişimler ise Kurtuluş Savaşı’nın sürdüğü günlerde Saruhan milletvekili Refik Şevket Bey ile arkadaşlarının Meclisin açıldığı 23 Nisan gününün ulusal bayram olarak kutlanması doğrultusundaki teklifleri, 21 Nisan 1921 tarihli kanunun teklifinin kabul edilmesiyle gerçekleşmiştir. 1929 yılına kadar 23 Nisan Türkiye’de, “Millî Bayram” ismi ile kutlanmıştır. Aynı yıl içinde ismi Atatürk’ün çocuklara olan sevgisi ve çocuklara hediye ediyorum talebiyle “Çocuk Bayramı” olarak değiştirilmiştir. 1935 yılında çıkarılan ek bir yasayla bu defa ismi “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak düzenlenmiştir. 1981 yılında yapılan bir değişiklikle bayramın ismi “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak değiştirilmiştir. Kısaca 2025 yılında ülkemizde, 96.’cı kez 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlanmıştır.
ATATÜRK İLK BAYRAMI AFYON’DA KUTLADI
Ulusal bayram olarak kabul gören günlerden bir diğeri ise 30 Ağustos Zafer Bayramı’dır. Çok ilginçtir, o yıllarda Büyük Taarruz ’un 2. yıldönümü olarak ilk defa kutlanan 30 Ağustos günü, 1924 yılında Mustafa Kemal Paşa’nın katılmasıyla, Afyonkarahisar’da kutlanmıştır. 29-30 Ağustos 1924 tarihleri arasında Afyonkarahisar’a gelen Atatürk’ün, bazı kaynaklara göre 2 yıl aradan sonra Kocatepe’yi bir daha göreyim diyerek Kocatepe’ye çıktığı belirtilmektedir. Manşette aktardığım gibi ilk Zafer Bayramı kutlamasına ATATÜRK bundan tam 1.212 Ay, 5.270 Hafta ve 36 Bin 890 gün önce 30 Ağustos 1924 tarihinde Afyonkarahisar’da katılmıştır. 30 Ağustos gününün Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında önemli bir tarih olduğu ve dolayısıyla bugünün ulusal bayram olarak kabul görmesine ilişkin bir kanun teklifi 7 Ocak 1926 tarihinde Bakanlar Kurulu’na sunulmuştur. Hazırlanan Kanun teklifiyle 1926 yılında, 30 Ağustos Zaferi Bayramı olarak kabul edilmiştir. Doğal olarak 1924 ve 1925 yılları arasında 2 yıl boyunca 30 Ağustos Büyük Taarruz’un Yıldönümü olarak kutlanmış sonra Zafer Bayramı olarak devam etmiştir.
19 MAYIS’IN HİKAYESİDE ÇOK DEĞİŞİKTİR
Mustafa Kemal’in Anadolu’ya gelişi ve Kurtuluş Savaşı’nın başlangıç tarihi olarak kabul edilen 19 Mayıs günü Samsun halkı tarafından “Gazi Günü” olarak ilan edilmiştir. Gazi günü, 1926 yılından itibaren Samsun’da özel mahalli bir gün olarak kutlanmıştır. Mustafa Kemal’in 19 Mayıs gününü Sporculara ve Türk gençliğine bayram günü olarak tahsis edilmesi isteği üzerine İçişleri Bakanlığının düzenlediği yasa tasarısı hükümet tarafından meclise takdim edilmiştir. Mecliste yapılan görüşmelerden sonra 20 Haziran 1938’de 19 Mayıs günü “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul edilmiştir. 1935 ve 1938 yılları arasında Ülke genelinde 19 Mayıs Şenlikleri adıyla ve 12 yıl boyunca Samsun Halkının Gazi günü olarak kutladığı gün artık Ülke genelinde 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı adını almıştır. 1981 yılında bu bayramın ismi “19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak değiştirilmiştir.
29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI 3 GÜNDÜ
Türk Ulusu ve Büyük Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı’ndan zaferle çıkmış, halkın iradesini etkin kılmak için 29 Ekim 1923 günü saat 20.30 da Cumhuriyeti ilan etmiştir. 29 Ekim 1924 tarihinde yapılacak kutlamalar için bir kararname yayınlanmış ve bu kararnameye göre Cumhuriyetin ilanı kutlanmıştır. Devlet tarafından organize edilen törenlere Türk halkı büyük ilgi göstermiş ve geniş çaplı bir katılım sağlamıştır. Ali Fethi (Okyar) Bey, Cumhuriyetin ilanının resmi bayram olarak kabul görmesi için 8 Şubat 1925 tarihinde Meclise bir kanun teklifi arz etmiştir. Okyar’ın, Millî bayram kanunu teklifi mecliste görüşülmüş ve çoğunluğun onaylamasıyla 19 Nisan 1925 tarihinde, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, Millî Bayram olarak kabul edilmiştir. Cumhuriyet Bayramı kutlamalarının 10. yıl kutlamalarına büyük bir önem verilmiştir. Aynı önem 50-75 ve 100. Yıllarda da sağlanmıştır. 1933 yılından, 1948 yılına kadar Cumhuriyet Bayramı etkinlikleri 3 gün kutlanmış ve bu süre resmi tatil olarak kabul edilmiştir. Bu yazıyla tüm Resmi Bayramlarımızın gerçek hikayelerini sizlere aktardım.
