Nepal’de protesto krizi derinleşiyor: Can kaybı 51’e yükseldi, binlerce mahkum kaçtı

12 Eylül 2025 tarihinde Nepal’de başlayan ve geniş çaplı çatışmalara sahne olan protestolar, ülkeyi derin bir krizin eşiğine getirdi. Son açıklamalara göre, olaylarda hayatını kaybedenlerin sayısı 51’e yükseldi. Ülke genelinde devam eden gerilim, kamu düzeni ve güvenliği konusunda ciddi endişeler yaratıyor.

epa12370822 The wife of Nepalese police officer Milan Raya pays her last respects to his body in Kathmandu, Nepal, 12 September 2025. Raya was killed during the burning of a police station in Kathmandu on 09 September 2025. The protest, which began on 08 September 2025 and was led by youths identifying as Generation Z against corruption and a government-imposed social media ban, turned violent and left at least 51 people dead, including police officers. EPA/NARENDRA SHRESTHA

Can Kaybı ve Firari Mahkumlar Endişe Yaratıyor

Nepal Polis Sözcüsü Binod Ghimire’nin açıklamalarına göre, şiddet olaylarında yaşamını yitiren 51 kişinin arasında 9 mahkum ve 3 emniyet mensubu bulunuyor. Sözcü Ghimire, yaşanan kaos sırasında yaklaşık 13 bin 500 mahkumun firar ettiğini ve bunlardan 12 bin 533’ünün hâlâ yakalanamadığını belirtti. Bu durum, ülkedeki güvenlik zafiyetinin boyutlarını gözler önüne seriyor. Nepal ordusu, ayaklanma sırasında yağmalanan ve protestocuların otomatik silahlarla görüldüğü olaylarda 100’den fazla silaha el konulduğunu bildirdi.

epa12370821 The wife of Nepalese police officer Milan Raya pays her last respects to his body in Kathmandu, Nepal, 12 September 2025. Raya was killed during the burning of a police station in Kathmandu on 09 September 2025. The protest, which began on 08 September 2025 and was led by youths identifying as Generation Z against corruption and a government-imposed social media ban, turned violent and left at least 51 people dead, including police officers. EPA/NARENDRA SHRESTHA

Sosyal Medya Yasağının Tetiklediği Gerilim

Geçtiğimiz hafta, Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojisi Bakanlığı’na kayıt zorunluluğuna uymadıkları gerekçesiyle aralarında Facebook, Instagram, YouTube, X ve WhatsApp gibi popüler platformların da bulunduğu 26 sosyal medya uygulaması ülkede erişime kapatılmıştı. Başkent Katmandu ve birçok şehirde “Gen Z Protestoları” adı altında başlayan gösteriler, kısa sürede şiddetli çatışmalara dönüştü. İlk aşamada 19 kişinin hayatını kaybettiği ve 100’den fazla kişinin yaralandığı bildirildi. Gelişmeler üzerine Nepal İletişim Bakanı Prithvi Subba, hükümetin yasak kararını geri çektiğini ve sosyal medya platformlarının yeniden erişime açıldığını duyurdu.

epa12370826 The mother of Shreeyam Chaulagain, a Gen-Z protestor, pays her last respects to her son at the Pashupati Cremation Center in Kathmandu, Nepal, 12 September 2025. The protest, which began on 08 September 2025 and was led by youths identifying as Generation Z against corruption and a government-imposed social media ban, turned violent and left at least 51 people dead, including police officers. EPA/NARENDRA SHRESTHA

Siyasi İstifalar ve Artan Hasar

Protestoların neden olduğu siyasi kriz de derinleşti. Nepal İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, pazartesi günü yaptığı açıklamada, yaşanan “insanlık trajedisi” karşısında ahlaki sorumluluk hissederek görevinden istifa ettiğini belirtti. Bir gün sonra, Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli de salı günü istifasını sunarak mevcut krize anayasal bir çözüm yolu açmayı hedeflediğini açıkladı. Siyasi gelişmelerin yaşandığı aynı gün, protestocuların parlamento binası, önemli devlet yapıları ve başkentteki büyük bir otel de dahil olmak üzere birçok binayı ateşe verdiği öğrenildi.