Nöbetçi Eczaneler
Millî İstihbarat Akademisi (MİT), “Türkiye-Somali İlişkileri: Çok Boyutlu Bir Ortaklık Modeli” başlıklı raporunda, iki ülke arasındaki derinleşen iş birliğini detaylıca inceledi. Raporda, 2011 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mogadişu ziyaretiyle sembolleşen sürecin, kriz anlarında geçici bir yardım sağlayıcı olmaktan çıkıp, kurumsal ve sürdürülebilir bir stratejik ortaklık modeline dönüştüğü vurgulandı.
Bu ortaklık modelinin temel eksenleri; insani diplomasi, güvenlik iş birliği, kalkınma desteği ve diplomatik kolaylaştırıcılık olarak belirlendi. Akademi, Somali örneğinin, Türkiye’nin Afrika politikasında eşitlik temelli ve özgün bir model sunduğuna dikkat çekti.
Arabuluculukta Diplomatik Başarı: Ankara Süreci
Raporda, Türkiye’nin bölgesel barışın sağlanmasındaki rolü öne çıkarıldı. Somali-Etiyopya hattında yürütülen “Ankara Süreci”, Türkiye’nin diplomatik bir dengeleyici güç olarak konumlandığını gösterdi.
Özellikle 1 Ocak 2024’teki Etiyopya-Somaliland mutabakatı sonrası ortaya çıkan krizin, Türkiye’nin profesyonel arabuluculuk çabalarıyla çözüme kavuştuğu belirtildi. Akademi, Ankara Süreci’nin, Türkiye’nin çatışma riskini azaltan, yapıcı diyaloğu teşvik eden ve küresel barış mimarisine katkı sağlayan diplomatik bir başarı örneği olduğunu kaydetti.
Güvenlik ve Kurumsal Kapasite İnşası
Türkiye-Somali ilişkilerinin temel unsurlarından birini güvenlik iş birliği oluşturuyor. Rapor, TÜRKSOM Askeri Eğitim Üssü‘nün bu alanda belirleyici rol oynadığını vurguladı. Üste binlerce Somali askerinin eğitildiği ve yerel güvenlik yapısının güçlendirildiği belirtildi.
Türkiye’nin sağladığı askeri danışmanlık, istihbarat paylaşımı ve donanım desteğiyle Somali’nin egemenlik kapasitesinin doğrudan desteklendiği ifade edildi. Türk Silahlı Kuvvetleri ve MİT’in, Somali’nin devlet inşa süreçlerine aktif katkı sunduğu ve yerel sahiplenme ilkesiyle sürdürülebilir sonuçlar doğurduğu aktarıldı.
Enerjide Stratejik Dönüm Noktası
Rapora göre, 2024 yılında imzalanan Çerçeve Anlaşma ile TPAO’nun Somali açıklarında petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerine başlaması, ikili ilişkilerde stratejik bir dönüm noktası oldu.
Somali’nin 30 milyar varile yakın petrol rezervi ve 5,5 trilyon metreküplük kanıtlanmamış doğal gaz kapasitesiyle bölgesel enerji diplomasisinde önemli bir merkez haline geldiği vurgulandı. Enerji iş birliğinin, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu, uzun vadeli bir kazan-kazan modeli oluşturduğu belirtildi.
Kurumsal Dayanışma ve Kalkınma Katkısı
Türkiye’nin Somali’deki varlığının TİKA, AFAD, Türk Kızılay, YTB ve Türkiye Maarif Vakfı gibi kurumların kurumsal koordinasyonuyla yürütüldüğü vurgulandı. Raporda, Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Aden Abdulle Havalimanı gibi büyük altyapı yatırımlarının kalıcı kurumsal kapasite inşa ettiği belirtildi.
Türkiye Maarif Vakfı tarafından kurulan eğitim kurumlarının, Somali’de yerel elitlerin ve insan sermayesinin yetiştirilmesinde önemli rol üstlendiği kaydedildi. Bu yaklaşımın, Türkiye’nin Afrika’daki yumuşak gücünün kurumsal bir niteliğe kavuştuğunu ortaya koyduğu ifade edildi.
