Nöbetçi Eczaneler
Y kromozomunun geleceği, bilim dünyasında uzun süredir gündemde olan bir konu. İlk bilimsel veriler, bu kromozomun uzun evrimsel süreçte önemli ölçüde gen kaybına uğradığını ve teorik olarak işlevini yitirebileceğini gösteriyor.
Evrimsel biyolog Jenny Graves, erkek cinsiyetini belirleyen Y kromozomunun, atalarından gelen genlerin önemli bir bölümünü, yaklaşık yüzde 97’sini kaybettiğini belirtiyor. Graves, sürecin bu hızla devam etmesi durumunda, Y kromozomunun milyonlarca yıl içinde işlevini tamamen kaybedebileceğini iddia ediyor.
Cinsiyet Belirleme Sistemi Kararlı mı?
İnsanlarda cinsiyetin, sperm hücresinin taşıdığı X veya Y kromozomuna göre belirlendiği biliniyor. Y kromozomu taşıyan sperm, erkek bebek oluşumunu sağlarken, X kromozomu taşıyan sperm ise kız bebek oluşumunu sağlıyor.
Uzmanlar, Y kromozomunda gen kaybı olsa da, bu cinsiyet belirleme sisteminin insan türünde halen kararlı bir şekilde devam ettiğini vurguluyor.
Bilim Dünyasında Farklı Görüşler
Y kromozomunun yok olma riski konusunda bilim dünyasında farklı görüşler bulunuyor. MIT’den genetikçi Jenn Hughes ve ekibi, özellikle primatlarda Y kromozomunun uzun süredir stabil kaldığını ve yok olma riskinin tahmin edildiği kadar yüksek olmayabileceğini savunuyor.
Diğer yandan, bazı kemirgen ve memeli türlerinde Y kromozomunun tamamen ortadan kalktığı, ancak bu türlerde cinsiyet belirleme işlevinin başka genetik mekanizmalara devredildiği biliniyor. Uzmanlar, bu çarpıcı örneklerin, insan evrimini anlamak açısından önemli veriler sunduğunu belirtiyor.
Araştırmaların Geleceği
Araştırmalar, Y kromozomundaki gen kaybının sabit bir hızda ilerlemediğini, duraksamalar ve sıçramalarla ilerleyebileceğini gösteriyor. Bilim insanları, Y kromozomunun geleceğine ilişkin daha kesin bir değerlendirme yapabilmek için daha geniş kapsamlı ve uzun vadeli genetik çalışmalara ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Tartışmanın önümüzdeki yıllarda da devam etmesi bekleniyor.
