Nöbetçi Eczaneler
Yan ağrısı veya böğür ağrısı en basit haliyle sağ ve sol boşluk taraflarımızın ağrısı olarak tanımlanır. Bu ağrının en çok böbrek kaynaklı olabileceği düşünüldüğü için hastalar öncelikle üroloji polikliniklerine başvururlar. Fakat bunun dışında da yan ağrısı yapabilecek nedenler vardır.Bu nedenler aşağıda sıralanmıştır. Böbrekle ilgili bir hastalık tespit edilemezse ilgili bölümler tarafından bu hastalıklar araştırılmalıdır.
BÖĞÜR AĞRISI, YAN AĞRISI NEDENLERİ NELERDİR?
- Böbrek taşı
- Üreter taşı
- Böbrek iltihabı
- Böbrek travmaları
- Böbrek dokusu ölmesi
- Böbrek kanseri
- Böbrek abseleri
- Safra taşı, safra kolik veya kol
- Bel ağrısı
- Bel fıtığı
- Kemik erimesi
- Gaz
- Kabızlık
- Apandisit
- Bağırsak tıkanması
- Kolorektal kanser
- Pankreas kanseri
- Divertikülit
- Gıda zehirlenmesi
- Safra Taşı
- Fibromiyalji
- Astım
- KOAH
- Zatürre
- Dış gebelik
- Yumurta kisti rüptürleri
- Genital enfeksiyon ve abseler
- Kalp damar ile ilgili hastalıklar
Görüldüğü gibi böbrek hastalıkları dışında da bir çok hastalık yan ağrısı yapmaktadır. Burada böbrekle ilgili yan ağrısından bahsedeceğim.Yaşam boyu böbrek ağrısı gelişme riski %1 ile 10 arasında değişmektedir. Böbrekte ağrı böbreğin kapsülünün gerilmesine bağlı olur. Genelde böbrekte ani şişmeye neden olan olaylar ağrı yapar. Bu künt bir ağrıdır. Üreter taşı veya akut böbrek enfeksiyonunda bu durum yaşanabilir. Üreter taşına bağlı ağrılar kolik tarzı ağrılardır. Zaman zaman artıp zaman zaman azalır. Sinir etkileşimi nedeni ile de hastada bulantı kusmaya da neden olabilir. Kusma sonrasında hastada rahatlama görülür. Bu hastalar ağrıyı geçirmek için hareket etmeye çalışırlar. Apandisit olan hastalar ise daha çok hareketsiz kalmaya çalışırlar.
BÖBREK AĞRISI OLAN HASTA NASIL DEĞERLENDİRİLİR?
Yan ağrısı nedeniyle gelen hastadan öncelikle hikaye alınır. Hastaya şu sorular sorulur:
- Ağrı ne zaman başladı?
- Ağrı bıçak saplanır gibi mi, batma gibi mi , künt bir ağrı mı?
- Ağrı sürekli mi, zaman zaman geçiyor mu?
4.Daha önce taş düşürdü mü?
Hikaye sonrasında fizik muayene yapılır. Özellikle kostavertebral açı hassasiyeti olup olmadığına bakılır.
Daha sonra hastadan kan, idrar ve üriner ultrasonografi tetkikleri istenir. Bunların sonucunda böbrek taşı varlığı, enfeksiyon varlığı, böbrekte hidronefroz varlığı açısından değerlendirilir. Taş tespiti için altın standart tetkik ise düşük doz kontrassız karın bölgesinden çekilen tomografidir. Bu tetkikle çok yüksek kesinlikle böbrek, üreter ve mesane taşlarını tespit edebilir.
BÖBREK AĞRISI TEDAVİSİNDE NELER YAPILIR?
Böbrek ağrısına neden olan durum bir enfeksiyon ise antibiyoterapi ile tedavisinin yapılması gerekir. Hastada böbrek enfeksiyonu olan piyelonefrit gelişmiş ise titreme, ateş ve yan ağrısı görülür. Bu hastalardan mutlaka idrar kültürü alınır. Uygun antibiyotik, ağrı kesici ve sıvı tedavisi başlanır. Hastanın yemek yemesi ve su içmesi zayıfsa yatarak tedavi de gerekebilir.
Eğer bir böbrek yaralanması varsa , travmanın derecesine göre istirahat, antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlarla tedavi yapılabilir. Travma tedavisi bu şekilde yapılabildiği gibi acil cerrahi müdahale de gerekebilir.
Üreter taşına bağlı bir hidronefroz gelişmişse üreter taşı tedavisi yapılır. Antienflamatuar ve alfa bloker ilaçlar verilir. Bol sıvı alması önerilir. Sıcak uygulama böbrek ağrısını rahatlatır. Taş düşmesi için de hoplama, zıplama, merdiven çıkma inme gibi hareketler yapılabilir.Üreter taşları üreter üst bölümde veya alt bölümde olabilirler. Eğer taş kendi kendine düşmezse üst bölüme yakın olan ve 1 cm’ den küçük taşlarda öncelikle dışarıdan ses dalgası ile kırma (ESWL) uygulanabilir. Bununla başarılı olmazsa üreteroskopi ve lazer ile taş kırma yapılır. 1 cm’den büyük taşlarda öncelikle üreteroskopi ve lazer ile taş kırma tercih edilebilir. Alt bölüme yakın taşlar için ise 1 cm’den büyük veya küçük taşlar için üreteroskopi ve lazer ile taş kırma öncelikle uygulanabilir. Bu tedaviler artık kapalı şekilde de yapılabildiği için daha konforlu bir tedavi olanağı sağlıyor.
Sonuç olarak yan ağrısı, böğür ağrısı olan hastaların öncelikle üroloji polikliniğine başvurup değerlendirilmesi gerekmektedir. Burada bir hastalık bulunamazsa doktorunuzun yönlendirmesine göre diğer bölümlere başvurulur. Üreter taşı gibi bir hastalık çıkarsa da öncelikle ilaç ve davranış tedavisi, bu şekilde başarılı olunamazsa dışarıdan ses dalgası ile taş kırma veya cerrahi girişim uygulanır.
