Nöbetçi Eczaneler
Uzmanlardan hayati uyarılar
Afyonkarahisar’da yaz sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerine çıktı. 2023 ve 2024 yazları son 50 yılın en sıcak yazları olarak kayda geçerken, sıcak hava dalgalarının etkisiyle halk sağlığı tehdit altında. Yetkililer, özellikle öğle saatlerinde vatandaşları dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
AFACAN: “AFYON’DA HİSSEDİLEN SICAKLIK 50 DERECEYE ULAŞTI”
İl Sağlık Müdürlüğü’nden Çevre Mühendisi Kübra Afacan, iklim değişikliğinin yalnızca sıcaklık ortalamalarını değil, aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini de artırdığına dikkat çekti. Afacan, “Türkiye gibi iç bölgelerde aşırı sıcak hava dalgaları daha sık ve uzun sürmeye başladı. Eskiden birkaç gün süren 40 derecelik sıcaklıklar artık bir haftayı buluyor” dedi. Afyonkarahisar özelinde değerlendirmelerde bulunan Afacan, 2023 ve 2024 yazlarının son 50 yılın en sıcak yazları olarak kayıtlara geçtiğini belirtti. Temmuz ayı ortalamalarının 6 ila 9 derece daha yüksek olduğunu vurgulayan Afacan, “Şu an Afyon’da hava sıcaklığı 35–38 derece civarında. Bağıl nem oranı %40–45 civarında olduğunda, hissedilen sıcaklık 40–50 dereceye kadar çıkıyor. Bu da ‘tehlikeli sıcaklık’ kategorisinde yer alıyor” ifadelerini kullandı.
VATANDAŞLARA KRİTİK UYARILAR: GÜNEŞE DİKKAT!
Afacan, sıcak havalara karşı alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı: 12.00–15.00 saatleri arasında mümkünse dışarı çıkılmamalı. Açık renkli, hafif, ter emici kıyafetler tercih edilmeli. Güneş kremi, ultraviyole korumalı güneş gözlüğü ve hava delikli şapka kullanılmalı. Kapalı alanlar iyi havalandırılmalı. Araç içinde patlayıcı ve ısıya duyarlı maddeler bırakılmamalı. Bebek ve çocuklar araç içinde yalnız bırakılmamalı. Sık duş alınmalı veya el, ayak, ense gibi bölgeler serinletilmeli. Günlük 2–2,5 litre sıvı tüketimi sağlanmalı.
FULYA ÖZERTAŞ: “SICAK ÇARPMASI HAYATİ TEHLİKE OLUŞTURABİLİR”
İl Sağlık Müdürlüğü’nden Doktor Fulya Özertaş da aşırı sıcakların insan vücudu üzerindeki etkilerine değindi. “Sıcaklık artışına bağlı olarak vücut sıcaklığı artar, metabolizma buna uyum sağlamaya çalışır. Ancak bazı durumlarda bu mekanizma yetersiz kalabilir” dedi. Özertaş, özellikle yüksek nem oranlarının terlemenin etkisini azaltarak vücut ısısının düşmesini zorlaştırdığını belirtti. Ayrıca bazı grupların sıcaklıklara karşı daha hassas olduğunu ifade etti: 65 yaş üzeri bireyler, kronik hastalıkları olanlar (şeker, kalp, böbrek, solunum sistemi vb.), sürekli ilaç kullananlar, 4 yaş altı çocuklar, hamileler, açık alanda çalışanlar, bez bireyler
HAYATİ RİSK TAŞIYAN DURUMLAR: SICAK ÇARPMASI VE BELİRTİLERİ
Dr. Özertaş, sıcak çarpmasının vücut ısısının 40–41 dereceye çıkmasına ve hayati organlarda bozulmalara neden olabileceğini ifade etti. “Kişi terlemez hale gelir, vücut kuru ve sıcak olur. Ateş 39.4 dereceyi geçebilir, şuur kaybı yaşanabilir. Bu durumda hemen serin bir ortama alınmalı, giysiler gevşetilmeli, bilinci kapalıysa ağızdan hiçbir şey verilmemeli ve acilen ambulans çağrılmalıdır” dedi.
DİĞER SICAKLIKLA İLİŞKİLİ SAĞLIK SORUNLARI
Sıcak Bitkinliği: Yorgunluk, halsizlik, aşırı terleme görülür. Kişi serin ve kuru ortama alınmalı, bol sıvı verilmeli, soğuk bez uygulaması yapılmalı. Sıcak Krampları: Fiziksel aktivite sırasında mineral kaybına bağlı oluşur. Aktivite durdurulmalı, mineralli içecekler alınmalı. Güneş Yanığı: Deride kızarıklık, ağrı, sulu kabarcıklarla ortaya çıkar. Şiddetli durumlarda sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Deri Döküntüsü (Isirik): Özellikle bebeklerde görülür. Cilt kuru ve serin tutulmalı, nemden kaçınılmalı.
BESLENME VE SIVI TÜKETİMİ: YAZ AYLARINDA ÖZEN ŞART
Dr. Özertaş, susama hissi olmasa da günde 2–2,5 litre su içilmesi gerektiğini hatırlatarak, sıvı kısıtlaması olan bireylerin doktorlarına danışması gerektiğini belirtti. Beslenmede dikkat edilmesi gerekenler: Kızartma yerine ızgara ve haşlama tercih edilmeli. Sebze ve meyve tüketimi artırılmalı. Açıkta satılan gıdalardan kaçınılmalı. Et, süt ve yumurta gibi çabuk bozulan ürünler uygun sıcaklıkta saklanmalı. Uzmanlar, alınacak basit önlemlerle sıcak hava kaynaklı sağlık sorunlarının büyük ölçüde önlenebileceğini vurguluyor. Yetkililer, özellikle risk grubundaki bireylerin yaz sıcaklarında daha dikkatli olmaları gerektiğinin altını çiziyor.
>>>Berna Uğur TÜRKSOY
