Diyarbakır Kulp’ta Antik Bir Geçmişin Kapıları Aralandı
Diyarbakır’ın Kulp ilçesine bağlı İnkaya Mahallesi’nde yürütülen arkeolojik kazılar, bölgenin tarihine ışık tutan önemli bulgularla sona erdi. Yaklaşık iki yıl süren ve 2025 yılında tamamlanan çalışmalarda, eski bir taş ocağı olarak bilinen alanda 112 adet mezar ve bu mezarların içinde 162 bireye ait iskelet kalıntıları keşfedildi. Bu bulgular, bölgenin antik çağlardaki yaşam ve ölüm pratiklerine dair değerli bilgiler sunuyor.
Kazı Süreci ve Buluntuların Detayları
Diyarbakır Müze Müdürlüğü tarafından 2021 yılında başlatılan arkeolojik çalışmalar, İnkaya Mahallesi’nde bulunan bir bronz haç keşfinin ardından hız kazanmıştı. 2022’de bir kilise kalıntısının ortaya çıkarılmasıyla derinleşen araştırmalar, 2023 yılında kilisenin yaklaşık 500 metre güneyindeki eski taş ocağı alanına yöneldi. Toplam 17 uzman ve 30 işçiden oluşan bir ekiple yürütülen kazılarda, özellikle bir çocuk mezarıyla karşılaşılması, bölgedeki yoğunlaşmayı artırdı.
Tamamlanan kazılarda tespit edilen 112 mezarın büyük bir kısmı taş sandukalardan oluşurken, bazı izole mezarlar da gün yüzüne çıkarıldı. Toplamda 162 bireye ait iskelet kalıntılarının 160’ının çocuk ve bebeklere, sadece 2’sinin ise yetişkinlere ait olduğu belirlendi. Mezarların içinde “ölü hediyeleri” olarak nitelendirilen çeşitli eşyaların bulunması da dönemin inanç ve adetlerine dair ipuçları veriyor.
Roma’dan Bizans’a Dönüşüm: Tarihi Katmanlar
Diyarbakır Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl’ün açıklamalarına göre, kazı alanı Roma döneminde, özellikle 3. ve 4. yüzyıllarda bir taş ocağı olarak kullanılmış. Bu kullanım sonucunda alanda taraça şeklinde yapılar oluşmuş ve bu taraçaların üzerinde yaklaşık 4 metrelik bir dolgu toprak birikimi gözlenmiş. Gizligöl, dolgu toprağın kaldırılmasıyla taş zemine ulaşıldığını ve mezarların bu katmanlar altında keşfedildiğini belirtti. Roma dönemindeki taş ocağı, Bizans döneminde ise bir mezarlık alanına dönüştürülerek binlerce yıllık bir değişime tanıklık etmiş.
Bilimsel Çalışmalar Devam Ediyor
Taş ocağı alanındaki kazı çalışmaları sonlandırılmış olup, ekipler şu anda temizlik çalışmalarına odaklanmış durumda. Bulunan iskelet kalıntıları üzerinde bilimsel incelemeler devam ediyor. Müze Müdür Vekili Gizligöl, özellikle 0-9 yaş aralığındaki çocuk ve bebeklere ait kemikler üzerinde kazı evindeki laboratuvarlarda teknik ekiplerce çalışmaların yürütüldüğünü ifade etti. Yaş ve hastalık durumları gibi önemli bilimsel verilerin, çalışmalar tamamlandığında kamuoyu ile paylaşılacağı belirtildi. Bu detaylı incelemeler, antik dönemdeki nüfus yapısı, sağlık koşulları ve yaşam standartları hakkında paha biçilmez bilgiler sağlayacak.