Elazığ’ın kültürel mirası, Salkaya köyünde gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalarla zenginleşmeye devam ediyor. Bölgede tesadüfen keşfedilen bir Roma dönemi taban mozaiğiyle başlayan süreç, yaklaşık bin 700 yıllık bir Roma hamamının ortaya çıkarılmasıyla sonuçlandı. Keşfedilen yapı, Elazığ’da gün yüzüne çıkarılan ilk Roma hamamı olma özelliğini taşıyor.
Tesadüfle Başlayan Arkeolojik Keşif
Her şey, 2023 yılında Salkaya köyünde bir tarla sahibinin fidan dikimi sırasında tarihi bir taban mozaiğine rastlamasıyla başladı. Olayın yetkililere bildirilmesinin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda, Elazığ Müzesi Başkanlığı tarafından bölgede kapsamlı bir kazı çalışması başlatıldı. Arkeologlar, yer altı görüntüleme radarı (jeoradar) gibi modern teknolojilerden de faydalanarak alanın potansiyelini inceledi. 2025 yılı kazı sezonunda ise mozaik alanının yaklaşık 70 metre güneyinde, Roma mimarisinin izlerini taşıyan hamam yapısına ulaşıldı.

Antik Mühendislik: Hypocaust Yerden Isıtma Sistemi
Kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarılan hamamın en dikkat çekici bölümü, sıcaklık birimi olarak bilinen “caldarium” oldu. Bu bölümde yer alan ve “pilae” adı verilen sıralı sütuncuklar, Roma mühendisliğinin en belirgin örneklerinden biri olan “hypocaust” sisteminin varlığını kanıtlıyor. Bu sistem, zeminin altına ve duvarların içine inşa edilen kanallar aracılığıyla sıcak havanın dolaştırılması prensibine dayanarak, mekanın hem yerden hem de duvarlardan etkili bir şekilde ısıtılmasını sağlıyordu.
Kazı alanı sorumlusu Arkeolog Emre Çayır, yaptığı açıklamada, “Çalışmalarımız sonucunda, bu alanın bir kırsal yerleşim yapısının parçası olduğuna dair güçlü izlenimler edindik. Ortaya çıkardığımız hamamın caldarium bölümündeki hypocaust sistemi, Roma dönemine özgü sofistike bir mühendislik ve mimari anlayışını gözler önüne seriyor. Bu değerli kültürel mirası koruyarak geleceğe aktarma konusundaki çalışmalarımız titizlikle devam etmektedir,” ifadelerini kullandı.


