Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, dezavantajlı grupların iş gücüne katılımını güçlendirmek amacıyla kritik bir düzenlemeyi hayata geçirdi. Engelli ve eski hükümlü bireylerin istihdamına yönelik hazırlanan ve Resmî Gazete’de yayımlanan yeni yönetmelik, 1 Eylül 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek. Yeni düzenleme, engelli ve eski hükümlü çalıştırmayan işverenlerden kesilen idari para cezalarıyla oluşturulan fonun kullanımına şeffaflık, denetim ve sürdürülebilirlik ilkelerini getiriyor.
Proje Değerlendirme Süreçleri ve Denetim Mekanizması Güçlendiriliyor
Yeni yönetmelik kapsamında, hibe desteği sağlanacak projelerin değerlendirme kriterleri önemli ölçüde sıkılaştırıldı. Artık proje tekliflerinin yalnızca sunulmuş olması yeterli görülmeyecek; projelerin uygulanabilirliği, sürdürülebilirliği ve somut istihdam taahhütleri gibi niteliksel unsurlar da komisyon tarafından titizlikle incelenecek. Yılda altı kez toplanacak olan komisyonun yanı sıra, il müdürlükleri de onaylanan projelerin saha uygulamalarını düzenli olarak yerinde denetleyecek. Yapılan denetimlerde usulsüzlük veya amacına aykırı kullanım tespit edilmesi durumunda, sağlanan tüm hibe desteği yasal faizi ile birlikte geri alınacak.
Bireysel Desteklere ve Demirbaş Kullanımına Yeni Standartlar
Düzenleme ile bireylerin kendi işini kurma projelerine yönelik hibe desteklerinden yararlanma hakkı, hayatları boyunca yalnızca bir defa ile sınırlandırıldı. Bu adımın, kaynakların daha adil ve geniş bir kitleye ulaşmasını sağlaması hedefleniyor. Ayrıca, projeler kapsamında temin edilen makine, teçhizat ve demirbaşların mülkiyeti, üç yıl boyunca proje yürütücüsüne devredilmeyecek. Bu süre zarfında ekipmanların satılması, devredilmesi veya kiralanması yasaklanarak kurum tasarrufunda kalması ve amacına uygun kullanılması güvence altına alındı. Üç yıllık sürenin sonunda demirbaşların devri, projenin resmi olarak tamamlanması için bir ön koşul olacak.
İstihdam Taahhütlerine Yönelik Yaptırımlar Netleştirildi
Yönetmelik, istihdam taahhüdü içeren projelere yönelik mali sorumlulukları da net bir şekilde ortaya koyuyor. Özellikle destekli istihdam ve korumalı işyeri gibi modellerde, verilen istihdam sözünün yerine getirilmemesi halinde, kursiyer giderleri haricindeki tüm proje maliyeti, ilgili kişi veya kurumdan yasal faiziyle birlikte tahsil edilecek. Bu madde, projelerin temel amacı olan kalıcı istihdamın sağlanmasını teşvik eden en önemli yaptırımlardan biri olarak öne çıkıyor.
Yerel Düzeyde Olumlu Yankılar ve Beklentiler
Yeni düzenlemeler, yerel sivil toplum kuruluşları tarafından memnuniyetle karşılandı. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Siverek Engelliler Derneği Başkanı Feridun Şenateş, yönetmeliğin ceza odaklı bir sistemden çözüm ve üretim odaklı bir yaklaşıma geçişi temsil ettiğini belirtti. Şenateş, “Bu destekler sayesinde engelli bireylerin artık tüketici konumundan çıkarak kendi işinin sahibi üretici bireyler haline gelmesinin önü açılacaktır,” ifadelerini kullandı. Bu yeni dönemin, yerel düzeyde sosyal girişimciliği teşvik etmesi ve işverenlerin yasal yükümlülüklerine daha hassas yaklaşmasını sağlaması bekleniyor.