Reuters, görüşmelere vakıf isimsiz bir kaynağa dayandırdığı haberinde Türkiye’nin iki ülkeden 12 adet Eurofighter almak için anlaşmaya varmak üzere olduğunu yazdı.
İkinci el uçakların satışı için İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya’dan oluşan Eurofighter konsorsiyumunun izni gerekiyor.
Reuters’ın konuştuğu kaynak, konsorsiyumun izin vermesi durumunda imzalanacak nihai anlaşma çerçevesinde yeni üretilecek 28 uçağın da ilerleyen yıllarda Türkiye’ye teslim edeceğini söyledi.
Haberde Erdoğan’ın jet sayısı, fiyat ve teslimat süresi gibi meseleleri Körfez seyahati sırasında görüşeceği kaydedildi. Ayrıca cumhurbaşkanının ilerleyen günlerde anlaşmayı imzalamak için İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Alman Şansölyesi Friedrich Merz’i ağırlayabileceği de ifade edildi.
İlk imzalar Temmuz’da atılmıştı
Türkiye ve İngiltere, Almanya’nın satış şerhini kaldırmasının ardından 23 Temmuz’da Eurofighter jeti alımına dair bir mutabakat zaptı imzaladı. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve İngiltere Savunma Bakanı John Healey arasında İstanbul’da imzalanan metin, Milli Savunma Bakanlığı (MSB) tarafından Türkiye-İngiltere savunma ilişki için “yeni bir dönemin başlangıcı” olarak nitelendirildi.
Türkiye’nin Eurofighter Typhoon savaş uçaklarına ilgi duymaya başladığı ilk dönemde Almanya’nın itirazları olduğu basına yansımıştı. Almanya da 23 Temmuz’da Türk hükümetine uçak satışlarına izin verildiğine dair resmi bir yazı gönderdiğini duyurdu.
F-35 savaş uçağı programından çıkartılmasının ardından yaşlanan hava kuvvetlerini yenilemek için girişimlerini sürdüren Ankara, bir yandan beşinci nesil KAAN savaş uçaklarının üretimini hızlandırırken diğer yandan da doğrudan alım yapmak istiyor.
Türkiye ayrıca hava kuvvetlerini güçlendirmek için ABD’den 40 adet yeni F-16 savaş uçağı ve modernizasyon kiti alma sürecinde. Bunun yanı sıra F-35 programına geri katılması için de diplomatik çalışmalar yürütülüyor.
F-35 savaş uçakları neden önemli, hangi ülkelerde var?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Washington ziyareti sırasında bu konu gündeme gelmiş, ABD Başkanı Donald Trump F-35 konusunda “Eğer istersem rahatlıkla anlaşabilirim. Duruma göre değişir, [Erdoğan’ın] bizim için bir şey yapması gerekiyor” demişti.
Reuters’a konuşan kaynaklar, Türkiye’nin ABD’ye F-35 satışı için Donald Trump’tan bir başkanlık muafiyeti almayı önermeyi planladığını söyledi. Türkiye, 2017’de Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın alacağına dair anlaştığını açıklamış; 2019’da da Türkiye’ye ilk sevkiyat gerçekleşmişti. Bu anlaşmanın ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) kapsamına girmesinden dolayı ABD, Türkiye’ye savunma alanında çeşitli yaptırımlar uyguladı. Yaptırımlar kapsamında Türkiye F-35 programından çıkarıldı ve ücretini ödediği beşinci nesil savaş uçaklarının Ankara’ya teslimatı yapılmadı. CAATSA yaptırımlarının kaldırılması için ABD Kongresi’nin onayı gerekiyor.